مقدمه
کبد یکی از حیاتیترین اندامهای بدن است که نقش مهمی در سمزدایی، سوختوساز چربیها و ذخیره ویتامینها دارد. در سالهای اخیر بیماریهای کبدی بهویژه کبد چرب غیرالکلی به یکی از مشکلات شایع سلامتی در ایران تبدیل شده است. تشخیص بهموقع وضعیت کبد، نقش اساسی در پیشگیری از پیشرفت بیماری به مراحل خطرناکتر مانند فیبروز یا سیروز کبدی دارد.
یکی از مدرنترین و دقیقترین روشهای تشخیص وضعیت کبد، فیبرو اسکن (FibroScan) است. در کلینیک تخصصی گوارش کوروش، این روش با جدیدترین دستگاهها و تحت نظر پزشکان فوق تخصص گوارش انجام میشود تا بیماران بتوانند بدون درد و بهصورت کاملاً غیرتهاجمی از سلامت کبد خود مطلع شوند.
فیبرو اسکن چیست؟
فیبرو اسکن، یک روش غیرتهاجمی و بدون درد برای ارزیابی سلامت بافت کبد است. این روش با استفاده از امواج اولتراسوند (تشابهی با سونوگرافی) میزان سختی و چربی کبد را اندازهگیری میکند.
نتایج فیبرو اسکن به پزشک کمک میکند تا میزان فیبروز (Fibrosis) و استئاتوز (چربی کبد) را در مراحل مختلف بیماری ارزیابی کند.
در واقع، فیبرو اسکن جایگزین بیخطر و سریعتری برای بیوپسی کبد است که در گذشته تنها راه تشخیص قطعی بیماریهای کبدی محسوب میشد.
فیبرو اسکن چگونه انجام میشود؟
انجام فیبرو اسکن بسیار ساده است و معمولاً کمتر از ۱۰ دقیقه زمان میبرد:
-
بیمار به پشت روی تخت دراز میکشد.
-
پزشک یا تکنسین پروب دستگاه را روی پوست سمت راست شکم (محل کبد) قرار میدهد.
-
دستگاه با ارسال امواج ارتعاشی ملایم، سختی بافت کبد را اندازهگیری میکند.
-
نتایج بلافاصله روی مانیتور نمایش داده میشود.
در کلینیک تخصصی گوارش کوروش، انجام فیبرو اسکن بدون درد، بدون نیاز به بیهوشی و بدون بستری انجام میشود و بلافاصله بعد از آن میتوانید به فعالیت روزانه خود ادامه دهید.
چه کسانی باید فیبرو اسکن انجام دهند؟
فیبرو اسکن برای تمام افرادی که در معرض خطر بیماریهای کبدی هستند توصیه میشود. بهویژه:
-
بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)
-
افرادی که افزایش آنزیمهای کبدی در آزمایش خون دارند
-
بیماران مبتلا به هپاتیت B یا C مزمن
-
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ یا چاقی
-
کسانی که الکل مصرف میکنند
-
افرادی با سابقه خانوادگی بیماریهای کبدی
مزایای فیبرو اسکن نسبت به بیوپسی کبد
| ویژگی | فیبرو اسکن | بیوپسی کبد |
|---|---|---|
| روش انجام | غیرتهاجمی (بدون برش یا سوزن) | تهاجمی (نمونهبرداری با سوزن) |
| درد و ناراحتی | بدون درد | نیاز به بیحسی یا بیهوشی |
| مدت زمان | حدود ۱۰ دقیقه | حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه |
| عوارض | ندارد | احتمال خونریزی یا عفونت |
| امکان تکرار | بله، بدون محدودیت | خیر، محدود و گران |
در کلینیک تخصصی گوارش کوروش، بیماران میتوانند بهطور دورهای فیبرو اسکن انجام دهند تا روند بهبود یا پیشرفت بیماریشان بهصورت دقیق تحت نظر قرار گیرد.
تفسیر نتایج فیبرو اسکن
نتایج فیبرو اسکن معمولاً با واحد کیلوپاسکال (kPa) گزارش میشود. عدد بالاتر نشاندهنده سفتی بیشتر بافت کبد است که به معنی وجود فیبروز یا سیروز میباشد.
مراحل فیبروز کبدی (F0 تا F4):
-
F0 – F1: کبد سالم یا التهاب خفیف
-
F2: فیبروز متوسط
-
F3: فیبروز پیشرفته
-
F4: سیروز کبدی
همچنین شاخص دیگری به نام CAP Score در نتایج فیبرو اسکن وجود دارد که میزان چربی در کبد را نشان میدهد و به پزشک کمک میکند شدت کبد چرب را تعیین کند.
آمادگیهای لازم قبل از انجام فیبرو اسکن
برای دقت بیشتر نتیجه، توصیه میشود:
-
حداقل ۳ ساعت قبل از انجام چیزی نخورید یا ننوشید.
-
از پوشیدن لباسهای تنگ در ناحیه شکم خودداری کنید.
-
داروهای معمول خود را با مشورت پزشک ادامه دهید.
-
انجام تست در زمان عدم وجود تب یا التهاب شدید بدن دقیقتر است.
محدودیتها و موارد خاص
فیبرو اسکن برای اکثر بیماران بیخطر است، اما در موارد زیر باید با نظر پزشک انجام شود:
-
بیماران باردار (بهصورت موردی)
-
بیماران با افزایش زیاد وزن (BMI بالا)
-
افراد دارای مایع در شکم (آسیت)
در کلینیک تخصصی گوارش کوروش دستگاههای جدید فیبرو اسکن با پروب مخصوص بیماران چاق (XL Probe) نیز موجود است تا نتایج دقیقتر و مطمئنتری ارائه شود.
ارتباط فیبرو اسکن با بیماری کبد چرب
فیبرو اسکن بهویژه برای بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) بسیار ارزشمند است. در این بیماری، تجمع چربی در سلولهای کبدی میتواند در طول زمان منجر به التهاب و فیبروز شود.
با فیبرو اسکن میتوان قبل از بروز علائم بالینی، شدت تجمع چربی و میزان آسیب کبد را شناسایی کرد و از پیشرفت آن به سیروز یا سرطان کبد جلوگیری نمود.
مراقبتها پس از انجام فیبرو اسکن
پس از انجام تست، نیازی به استراحت یا بستری نیست. بیماران میتوانند بلافاصله به فعالیتهای روزمره بازگردند.
پزشک بر اساس نتیجه، ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهد:
-
اصلاح رژیم غذایی و کاهش وزن
-
قطع مصرف الکل و داروهای آسیبزننده به کبد
-
مصرف داروهای محافظتکننده کبد
-
پیگیری دورهای با تکرار فیبرو اسکن هر ۶ تا ۱۲ ماه
نتیجهگیری
فیبرو اسکن یکی از دقیقترین و بیخطرترین روشها برای ارزیابی وضعیت سلامت کبد است. این تست بدون درد، سریع و بدون نیاز به بستری انجام میشود و در تشخیص بیماریهایی مانند کبد چرب، فیبروز و سیروز کبدی نقش حیاتی دارد.
اگر مشکوک به بیماری کبدی هستید یا قصد بررسی سلامت کبد خود را دارید، میتوانید به کلینیک تخصصی گوارش کوروش مراجعه کنید.
در این مرکز، فیبرو اسکن با دستگاههای پیشرفته و تحت نظر فوق تخصص گوارش و کبد انجام میشود تا دقیقترین و مطمئنترین ارزیابی ممکن از سلامت کبد شما ارائه شود.
جهت رزرو نوبت فیبرواسکن اینجا کلیک کنید